کاشت نهال گردو

گردو نوعی گیاه گل دار است از نوع دو لپه ای ها و از رسته راش سانان ؛ در تقسیم بندی دیگری می توان درخت گردو را در خانواده درختان پهن برگ قرار داد این دسته از درختان دارای برگ های پهن بوده که در درون محصول خود ، دانه تولید می کنند .

از مشخصات درخت گردو می توان به “یک پایه” بودن آن اشاره کرد ؛ ارتفاع متوسط یک درخت گردو بالغ بین 10 متر تا 25 متر متغیر است . برگ های درخت گردو ، برگ مرکب و از نوع برگ مرکب شانه ای هستند ؛ برگ شانه ای به نوعی از برگ گفته می شود که به برگچه های کوچک تر و عدیده تقسیم شده و در طرفین رگ برگ قرار دارند .

ویژگی که در درخت گردو جلب توجه می کند رویش گل های نر و ماده بر روی یک درخت است ؛ گرده افشانی درخت گردو توسط باد انجام می شود و حشرات نقشی در گرده افشانی درخت گردو ندارند .

خواستگاه درخت گردو

گردو در کشورهایی نظیر ایالات متحده آمریکا ، چین ، فرانسه و ایران کاشت و تولید می شود که مرغوب ترین نوع آن گردوی ایرانی است . همان طور که می دانید کشورمان اقلام صادرتی کم نظیر و حتی بی نظیری دارد که از این منظر در جهان زبانزد خاص و عام می باشد و گردو یک قلم از آن اقلام است که نه تنها در ایران بلکه در خارج از کشور نیز طرفداران بسیاری دارد .

در واقع خواستگاه اصلی این گیاه کشور ایران است و بعد از آن به سایر کشورهای خاورمیانه راه یافته است پس از آن نیز این گیاه به قاره اروپا و کشورهایی نظیر یونان و انگلستان و دست آخر به قاره آمریکا ، برده شد و آنان نیز با این میوه پرخاصیت آشنا شده و از آن بهره ها بردند .

از سری دلایلی که گردوی ایرانی دارای محبوبیت و مرغوبیت بین المللی می باشد آن است که گونه گردوی ایرانی تنها نوع از این خانواده است که مغز آن خوراکی و لذیذ بوده و مصارف اقتصادی گوناگونی نیز دارد ؛ درست است که مرغوب ترین گردوی جهان متعلق به کشور ایران می باشد منتها در حال حاضر در رده اول ، کشور چین پیشرو و زمامدار در زمینه تولید این میوه پرخاصیت است ؛ به این ترتیب که کشور چین سالیانه بالغ بر 2521504 تن گردو تولید می کند و پس از چین ، ایالات متحده آمریکا مقام دوم را با تولید سالیانه 592390 تن گردو به خود اختصاص داده است . کشور ایران از نظر اختصاص سطح زیرکشت جهت تولید گردو در رده دوم جهانی است ولی از نظر مقدار تولید گردو با میزان سالیانه 321074 تن در جایگاه سوم ایستاده است .

در زمان گذشته تعداد جنگل های طبیعی گردو بی شمار بوده اما در حال حاضر که تولید گردو به یک استراتژی قوی اقتصادی تبدیل شده است تمامی باغ های گردو توسط بشر با اهداف اقتصادی به وجود آمده است و تنها جنگل طبیعی گردو که باقی مانده در کشور قرقیزستان قرار دارد .

جایگاه درخت گردو در اساطیر

در دوران باستان و حتی بعد از آن مردم باورهای عامیانه و عجیب و غریبی نسبت به درخت گردو داشتند برخی معتقد بودند که شب هنگام نباید از زیر درخت گردو عبور کرد یا برای آوردن آب از چشمه ای که در زیر درخت گردو قرار دارد اقدام کرد .

در یونان باستان معتقد بودند اگر برگ درخت گردو را زیر پای تازه عروس و داماد ها بریزند آنان برای همیشه از شر طلسم و جادو رهایی می یابند . برخی برای درخت گردو شخصیت پنداری کرده و ویژگی هایی همچون غرور و سرکشی را به درخت نسبت می دادند .

اینک که مختصراً با ویژگی های درخت گردو و میوه آن آشنا شدیم در ادامه به مباحث اصلی مقاله می پردازیم .

آب و هوای مناسب برای کاشت نهال گردو

برای کاشت و تولید گردو مناطقی با آب و هوای سرد و معتدل بسیار مناسب می باشد .

درخت گردو در حالت خواب در برابر سرما بسیار مقاوم بوده و دمای 11 درجه زیر صفر را هم به خوبی متحمل می شود اما در سایر فصول نسبت به گرما و سرمای بیش از اندازه ممکن است دچار آسیب شود که خب این خصیصه مختص به درخت گردو نبوده و تمامی گیاهان حداقل و حداکثری برای تحمل دما دارند و به همین دلیل هر منطقه جوی ، پوشش گیاهی مخصوص به خود را دارد .

درخت گردو زمانی که جوانه زده و شکوفه می دهد می تواند نهایتاً تا دمای سه درجه زیر صفر را تاب بیاورد و پس از آن موجب ورود خسارت می شود و چه بسیار مواردی که سرمای دیررس بهاره موجب ورود خسارات هنگفت به کشاورزان و باغداران گشته است چرا که هوای سرد باعث از بین رفتن شکوفه ها می شود و در نتیجه تولید محصول کاهش می یابد .

از طرف دیگر افزایش دما موجب می شود که پوست سبزرنگ روی گردو بسوزد و به رنگ سیاه درآید و علاوه بر این اثرات مخربی روی مغز گردو خواهد گذاشت و منجر به چروک شدن و سوختن مغز آن خواهد شد . در مواردی دمای بیش از 38 درجه سانتی گراد حتی موجب پوچ یا پوک شدن گردو می شود .

موردی که به هیچ وجه نباید از نظر دور داشت این است که درخت گردو به سرمای کافی نیاز دارد تا دوره خواب زمستانه را تکمیل کند . منظور از سرمای کافی کاهش بیش از حد دما نیست بلکه منظور کاهش طبیعی دما در بازه زمانی چندماهه است زیرا خواب زمستانی کافی باعث رشد قوی و چشمگیر شاخه ها وشکوفه های گردو در فصل بهار خواهد شد و نتیجه شرایط مناسب رشد ، تولید هرچه بیشتر محصول است .

زمستان کوتاه با دمای معتدل نابودگر درخت گردو می باشد برای درک بهتر این مطلب فردی را در نظر بگیرید که شب گذشته خواب کافی نداشته و استراحت نکرده است ؛ آیا این فرد توان انجام کارهای مختلف در طول روز را خواهد داشت ؟ قطعا خیر و اگر کاری را هم انجام دهد به صورت نامنظم و بدون تمرکز کافی خواهد بود . پس اگر درخت گردو خواب کافی نداشته باشد به اندازه کافی رشد شاخه نخواهد داشت و تعداد شکوفه ها و در نتیجه مقدار محصول کاهش می یابد .

میزان نیازمندی درخت گردو به سرما و خواب زمستانه در ارقام  مختلف گردو متفاوت است و بسته به رقم آن کاهش یا افزایش می یابد .

اگر در تابستان با کاهش دما و خنک شدن هوا مواجه شوید یا اینکه در منطقه ای هستید که دوره تابستانی کوتاهی دارد ، این شرایط باعث کند شدن روند رشد میوه و پر شدن مغز گردو است که خالی از ایراد نیست زیرا برداشت محصول را به تعویق می اندازد و گاهی حتی با به تعویق انداختن برداشت محصول باز هم مغز گردو کاملاً پر نشده و آن گونه که باید رشد نکرده است . بر این مبنا هوای خنک در فصل میوه دهی یا همان فصل رشد یا به عبارت دیگر ، کوتاه بودن دوره رشد عامل محدود کننده در زمینه پرورش گردو می باشد .

لازم به ذکر است که گیاه گردو دارای نژادهایی که ویژه مناطق گرمسیر باشد هم هست به عنوان مثال گردوی پکان علاوه بر این که بومی و مخصوص مناطق گرمسیر است برای رشد و به بار نشستن محصول با کیفیت به گرمای شدید در بازه زمانی چندماهه احتیاج دارد ؛ طبیعتاً برای رشد و نمو همچین گونه ای ، کشت در مناطق گرمسیر پیشنهاد می شود .

بلوغ نهال گردو

سن بلوغ درخت گردو بستگی به عوامل مختلفی از جمله رقم و نژاد گردو ، شرایط آب و هوایی و زمین و … دارد . درخت گردو بین 3 سالگی الی 20 سالگی بالغ شده و پس از بلوغ به ثمر می نشیند ؛ سنین بین 50 الی 70 سالگی ، اوج شکوفایی درخت گردو و پربازده ترین سال های عمر این درخت محسوب می شود و در این 20 سال به بیشترین محصول خود می رسد .

حد فاصله برای کاشت نهال گردو

هنگام کاشت نهال گردو باید این نکته مهم را مدنظر قرار داد که فاصله استاندارد هر نهال با نهال دیگر باید چه مقدار باشد ؟ این مسأله هم به لحاظ رشد ریشه (ریشه درخت گردو تا عمق 3 متر در زمین رشد خواهد کرد) و هم به لحاظ رشد خود درخت و شاخه های آن از اهمیت به سزایی برخوردار است .

اگر در زمان کاشت ، فاصله بین دو درخت از حد استاندارد کمتر باشد درخت آن گونه که باید رشد ریشه نخواهد داشت ؛ در نتیجه ، دست آورد این سهل انگاری ، درخت ضعیف تر با میزان محصول کمتر خواهد بود که قطعاً قصد و نیت شخص سرمایه گذار چیزی غیر از این است . از طرف دیگر درخت گردو درختی است با تاج بسیار بزرگ که در صورت عدم رعایت فاصله کاشت نهال ، پس از چند سال و رویش کامل ، شاخ و برگ ها به هم پیچیده شده و موجب ریزش برگ های درختان می شود .

راه حل جلوگیری از این مسأله خطیر و غیر قابل جبران این است که از همان ابتدا فاصله مذکور رعایت شود ؛ فاصله بین دو نهال گردو ، بین ارقام مختلف آن متفاوت است چنان که در نژاد گردوی چندلر حداقل فاصله بین هر نهال گردو باید 7 متر مربع باشد این فاصله در گردوی ژنوتیپ یک متر کمتر است ؛ علاوه بر این شیب زمین و نقشه آن ، شرایط زیست محیطی و شرایط جوی و آب و هوایی نقش ویژه ای در افزایش و کاهش این حد فاصل دارد . برای پیشگیری از سردرگمی در انتخاب میزان حد فاصل دقیق در هر نژاد گردو ، بهتر این است که حدأقل فاصله 7 متر را به تمام ارقام گردو تعمیم دهیم .

این عدد در زمان گذشته که باغداری به شکل سنتی بود و از نهال های پایه بذری استفاده می شد 10 متر بود ولی با مدرنیته شدن باغداری و تبدیل شدن این حرفه به یک صنعت پیشرفته ، پیشرفت های فوق العاده ای در زمینه کاشت ، پیوند و تکثیر نهال صورت گرفت و نهال های پیوندی پایه رویشی کشت بافت ابداع شده و رواج پیدا کرد ؛ به دلیل وجود ویژگی خاص نهال های پایه رویشی که به جای تمرکز بر رشد تاج و شاخ و برگ بر روی محصول پربار متمرکز شده است میزان فاصله استاندارد هم کمی کاهش یافته .

علاوه بر حجم رشد ریشه و حجم رشد تاج و شاخ و برگ ، درخت گردو برای رشد و به بار نشستن به میزان بسیار بالایی از خاک ، مواد آلی و معدنی دریافت می کند ؛ درست است که می توان با کود دهی و تغذیه رسانی به این مهم کمک شایانی کرد ولی بهتر است نهال های گردو از هم فاصله کافی را داشته و به اصطلاح هر یک قلمرو مشخصی در خاک داشته باشند و از خاک پیرامون خود به صورت مستقل تغذیه کنند .

ویژگی های یک نهال گردوی با کیفیت و مرغوب از قرار زیر است

1 – مهم ترین مدرکی که هویت هر موجود زنده یا حتی غیر زنده را می شناساند شناسنامه است ؛ پس یک نهال مرغوب و معتبر دارای شناسنامه و گواهینامه سلامت بهداشت است .

2 – ارتفاع یک نهال سالم و آماده کاشت در محل نهایی ، حدأقل 40 سانتی متر است .

3 – هنگام تهیه و انتخاب نهال به ریشه های آن دقت لازم را داشته باشید ؛ ریشه نهال گردو باید قوت و کیفیت لازم را داشته باشد .

4 – نهال گردو باید در قسمت پایه و پیوند کاملاً عمود باشد .

5 – نهال مرغوب گردو باید از ناحیه پیوند زخمی باشد .

6 – نهالی که در ظاهر خود دارای رنگ پریدگی و یا لک می باشد بیمار است .

زمین و خاک مناسب برای کاشت نهال گردو

قبل از کاشت نهال گردو زمین مورد نظر را به گونه ای شخم بزنید که تا عمق 70 سانت خاک زمین زیر و رو شود با این کار با یک تیر دو نشان زده اید هم علف های هرز زمین را از بین می برید و هم آن قسمت از خاک که حالت کلوخه گرفته را به حالت اولیه در می آورید .

برای کاشت نهال گردو باید از یک فصل پیش از خرید و کاشت نهال ، زمین را آماده کرده و به تعداد نهال هایی که قرار است تهیه شود گودال هایی حفر کنیم تا کاملاً آماده باشد عمق این گودال ها باید بین 80 سانتی متر الی یک متر و ده سانت باشد چرا که نباید به هنگام کاشت نهال گردو به ریشه آن فشار وارد آید و قطر گودال باید حداقل 50 سانت باشد . در نظر داشته باشید که یک روز پیش از کاشت نهال ها باید گودال های حفر شده را آبیاری نمایید .

خاک زمینی که در آن نهال گردو می کارید باید خاصیت شنی و آهکی داشته باشد تا نهال گردو بیشتر و بهتر عمل آید . زه کشی زمین مورد نظر را از یاد نبرده مواد آلی و کود مورد نظر را به زمین اضافه کنید تا کاملاً آماده زراعت نهال شود .

خاکی که نهال گردو در آن کاشته می شود باید از نظر ph بررسی شود انواع (ارقام) مختلف گردو میزان ph متفاوتی را متحمل می شوند که میزان آن بین 5 تا 8 با هم متفاوت است . اما عموماً بهتر است ph خاک را روی عدد 6 / 5 نگه دارید . برای این منظور می توانید از خاک آهک در خاک باغ استفاده نمایید .

نکته : عدد ph میزان اسیدی بودن خاک را نشان می دهد هرچه این عدد به صفر نزدیک تر باشد میزان اسیدی بودن ماده کمتر است و هرچه به عدد هفت نزدیک تر شود میزان اسید بیشتری را در آن ماده (در این جا خاک) نشان می دهد .

غلظت بالای موادی از قبیل بور ، سدیم و کلر از موارد ممنوعه در خاک نهال گردو می باشند ؛ کنار رودخانه ها ، کوهپایه ها و به صورت کلی مناطقی با آب و هوای خنک ، شرایط محیطی بسیار مناسبی برای احداث باغ گردو و کاشت نهال گردو است در مقابل مناطقی که به وسیله تپه ها و کوه ها محصور شده اند اصلا برای کاشت نهال گردو مناسب نیستند  زیرا توده های هوا با دمای بسیار پایین که نابودگر نهال گردو است در این فضا کاملاً حبس شده و هوا جریان ندارد .

اگر می خواهید از بابت میزان اسیدی بودن خاک و ترکیبات آن اطمینان کافی حاصل کرده و با خیالی آسوده احداث باغ و کاشت نهال گردو را آغاز کنید پیشنهاد می شود از خاک باغ نمونه برداری کرده و برای آزمایش به آزمایشگاه های مخصوص خاک برده تا میزان املاح ، مواد معدنی و ph آن مشخص گردد .

خاک مناسب برای کاشت نهال گردو و در کل عمل زراعت تیره رنگ است ؛ رنگ تیره نور خورشید بیشتری را به خود جذب و حفظ می کند اما خاک هایی که به رنگ روشن هستند در حرفه زراعت نامرغوب محسوب می شوند زیرا رنگ خاک هر چه روشن تر باشد نور خورشید را منعکس کرده و جذب نمی کند . از ویژگی های دیگر خاک نامرغوب این است که اگر یک مشت از آن را برداشته و فشار دهید ذرات آن به هم چسبیده و به سختی از هم جدا می شود در حالی که خاک تیره و مرغوب را اگر در مشت خود بفشارید کاملاً به هم چسبیده و با ضربه ای نیز از هم جدا شده و به حالت اولیه باز می گردد .

کاشت نهال گردو

گردو را می توانیم به دو شیوه ، کاشته و عمل بیاوریم :

اولین روش ، کاشت بذر گردو است که کمی پردردسر است و به اصطلاح عامیانه دنگ و فنگ دارد ؛ به این دلیل که اول باید بذر گردو از رقم مورد نظر و مرغوب را خریداری کرده ، آن را حداقل به مدت 3 روز (72 ساعت) الی یک هفته در آب نگه دارید تا زمانی که ریشه بزند وقتی که ریشه بذر گردو را مشاهده کردید آن را از آب بیرون آورده و در یک گلدان خاک و پس از آن در زمین بکارید ؛ وقتی که بذر گردو به مقدار استاندارد رشد کرد و به نهال گردو تبدیل شد اگر در نظر دارید که آن را به زمین دیگری منتقل کنید در این زمان می توانید این کار را انجام داده و نهال گردو را به زمین اصلی انتقال دهید .

این روش برای افرادی که قصد احداث یک باغ گردو را دارند سخت می نماید چرا که پیاده سازی تمام این مراحل برای تعداد بالای نهال گردو طاقت فرسا است پس ما نیز این روش را توصیه نکرده و در عرف باغداری نوین هم چندان رایج نیست .

روش دوم همان روش محبوب و رایج در صنعت باغداری مدرن است که به وسیله کاشت نهال آماده انجام می شود .

حدأقل 12 ساعت قبل از کاشت نهال گردو آن را در آب خیس کنید تا ریشه ها روند آبگیری را کامل کنند و حتماً ریشه ها را وارسی کنید و اگر قسمتی از آن آسیب دیده است با قیچی جدا کنید .

حین کاشت نهال گردو برای جلوگیری از تنیده شدن ریشه ها در هم دقت کنید که ناحیه پیوند باید حدوداً 15 سانت بالاتر از سطح خاک باشد .

پیش از قراردادن ریشه نهال در گودالی که از قبل حفر نمودید ، مقداری از خاک درون گودال به شکل کله قند درآورده تا ریشه نهال کاملاً بر آن سوار شده و آسیب نبیند و سپس گودال را با خاک پر کنید و خاک آن ناحیه را کوفته تا محکم شود .

حالت قرار گیری نهال در گودال باید کاملاً عمود باشد دقت کنید که از همان ابتدا نهال را صاف بکارید تا از کج شدن و کج رشد کردن آن جلوگیری شود .

توصیه می شود که پس از کاشت نهال گردو به شاخه های اصلی آن رنگ مخصوص کشاورزی بزنید .

به صورت کلی دو نوع نهال گردو در بازار متداول است با نام های نهال ریشه لخت و نهال گلدانی

نهال گردوی ریشه لخت یا ریشه باز :

در واقع درختچه ای است که در فصل سرد و زمانی که گیاه درخواب است آن را به راحتی می توان از زمین خارج کرد و به زمین اصلی انتقال داد منتها این روند حدأکثر باید 4 روز طول بکشد و پس از آن موجب نابودی نهال می گردد ؛ به همین دلیل است که بهترین زمان برای کاشت نهال ریشه لخت در پاییز و زمستان است چرا که تنها در این فصول قابلیت ارائه دارد .

فصل مناسب برای کاشت نهال ریشه لخت فصل خواب زمستانی است که از ماه آخر پاییز آغاز شده و در اسفند ماه به پایان می رسد با کاشت نهال ریشه لخت گردو در این برهه زمانی 4 ماهه می توانید نتیجه مطلوب را به دست آورید . نهال گردوی ریشه لخت در اوایل بهار عملیات جوانه زدن را شروع می کند .

برعکس نوع نهال گلدانی باید از اواسط بهار کاشته شود و این فرصت تا اول پاییز ادامه دارد .

نهال گردوی گلدانی یا ریشه پر :

علت این نام گذاری آن است که نهال گردو را در گلدان های پلاستیکی پرورش می دهند و نهال ها را با همان گلدان و خاک اطراف آن منتقل می کنند .

در ایران پیشنهاد می شود که در فصل پاییز عملیات کاشت نهال گردو را انجام دهید زیرا بارش های فصلی موجب می شود که نهال گردو یک سال سریع تر به محصول نشسته و میوه بدهد .

غالباً درخت گردو با روش هایی نظیر پیوند اسکنه ای ، پیوند امگا ، پیوند تی شکل و پیوند وصله ای ، تکثیر و پیوند زده می شود که در ذیل به اختصار هر یک از این روش ها را جهت اطلاع مخاطبین عزیز توضیح خواهیم داد .

1 – پیوند اسکنه ای نهال گردو :

در مرحله اول شاخه های درخت را سرزنی کرده تا شرایط مناسب برای پیوند زدن بوجود آید ؛ رأس شاخه ها را با یک وسیله تیز و مناسب کاملاً صاف نمایید ؛ سپس برش های عمودی بر سر شاخه ها ایجاد نمایید که به سمت درون شاخه ممتد باشد ؛ طول این شکاف ها می تواند بین 5 تا 8 سانتی متر باشد ؛ پس از آن بافت پیوندی مورد نظر خود را درون این شکاف ها قرارداده و محکم کنید .

2 – پیوند امگا نهال گردو :

پیوند امگا با دستگاه هایی که به این منظور تولید شده اند انجام می گیرد به این ترتیب که قلمه سالمی را انتخاب کرده و با قرار دادن در محل پیوند ، آن قسمت را درون دستگاهی قرار می دهند که حاوی درجه حرارت بالا و موم مذابی است که باعث چسبندگی این دو می شود ؛ بلافاصله پس از انجام پیوند محل مورد نظر درون آب سرد قرار می گیرد تا کاملاً سفت و محکم شود . در مرحله بعد این قسمت پیوند خورده باید به مدت 3 هفته در دمای 25 درجه سانتی گراد در شرایط مساعد و خاک مناسب قرار گیرد تا مهیای کاشت شود .

از روش امگا در زمانی استفاده کنید که پیوندک و پایه ، یک سال سن دارند و فصل مناسب استفاده از این روش پیوند ، اواخر زمستان و اوایل پاییز است .

نکته : در نظر داشته باشید ضخامت پیوندک با ریشه ، متناسب باشد زیرا این دو باید روی هم قرار گیرند .

3 – پیوند تی (T) شکل نهال گردو :

امروزه این روش پیوند ، کاربرد کمتری نسبت به سایر روش ها دارد . برای استفاده از این روش در طرفین پایه ، برش های کوچکی به اندازه 2 سانتی متر ایجاد نمایید پس از آن به صورت افقی برش یک سانتی متری ایجاد نمایید که به شکل T انگلیسی در آید ؛ جوانه مورد نظر را هم به همین ترتیب به شکل T انگلیسی برش دهید منتها با اندازه های کوچک تر زیرا جوانه باید درون برش پایه قرار گیرد لذا باید از آن کوچکتر باشد ؛ در مرحله آخر جوانه (پیوندک) را داخل پایه قرار دهید و با نوار پلاستیکی مخصوص ببندید ؛ اجازه دهید که نوک پیوندک از این قسمت بیرون باشد تا مجال رشد بیابد .

4 – پیوند وصله ای نهال گردو :

پس از انتخاب قلمه سالم و مرغوب ، طرفین جوانه را به صورت افقی و عمودی برش می زنیم طوری که حالت مربعی شکل ایجاد شود و همین اقدامات را روی پایه هم انجام می دهیم سپس این دو سطح برش داده شده را روی هم می گذاریم به طوری کاملاً مماس با هم بوده و تماس بیشتر داشته باشند و با یک نوار پلاستیکی به هم محکم می کنیم ؛ این نوار را می توان یک الی دو ماه بعد باز کرد .

دمای مناسب برای پیوند وصله ای حداکثر 30 درجه و حداقل 20 درجه سانتی گراد است که نشان می دهد بهتر است این پیوند در فصل بهار صورت گیرد البته دمای فصل بهار در جای جای کشور از هم متفاوت است .

پیوند زدن ، روش پرکابردی برای اصلاح نژاد درخت گردو محسوب شده و به این منظور کسانی که درخت گردوی ضعیفی دارند می توانند با پیوند زدن قلمه ارقام مرغوب و مقاوم در برابر بیماری ها و آفات به آن ، بدون کاشت مجدد نهال ، درخت ضعیف را به یک درخت مرغوب تبدیل نمایند که پرکاربرد ترین و مدرن ترین روش آن ، گردوی پیوندی پایه رویشی است ؛ این روش مدرنیته به دلیل وجود مزایای فراوان نسبت به درختان پیوندی پایه بذری ارجیحت دارد ؛ روش پیوند پایه رویشی کشت بافت ، انقلابی در صنعت کشاورزی و باغداری محسوب می شود .

روش پیوند در درخت گردوی پایه رویشی به این ترتیب است که ابتداء قسمتی از بافت گیاه را جدا کرده و در آزمایشگاه ها مورد پرورش و تربیت قرار می دهند و اقداماتی روی آن صورت می پذیرد که نسبت به انواع آفات و بیماری های شایع بین گیاهان از خود مقاومت بیشتری نشان داده و در مواردی مصون از آسیب می شوند .

همچنین تغییری در شکل ریشه و شاخه درخت به وجود می آورند که به تولید محصول بیشتر می انجامد . پیوند پایه رویشی کشت بافت باعث می شود درخت گردو در برابر خاک نامناسب مقاوم تر شود مهم ترین تأثیری که پیوند پایه رویشی کشت بافت بر درخت می گذارد افزایش طول عمر مفید درخت است یعنی تعداد سالیانی که یک درخت به اوج باردهی و تولید محصول می رسد را افزایش داده و بازدهی بالایی خواهد داشت .

امتیازی که درختان پایه رویشی دارند مقاومتشان در برابر گرما و کم آبی است و همچنین از حجم ریشه بالاتری برخوردار هستند .

درخت گردو پیش از بلوغ به ثمر نمی نشیند .

پس از بلوغ ، درخت گردو برای غذاسازی و تولید محصول باکیفیت به نور زیادی احتیاج دارد اگر دقت نمایید درخت گردو از هر زاویه که بهتر در معرض تابش نور خورشید باشد محصول بیشتر و با کیفیت تری تولید می کند .

چنان که در قسمتی که در معرض نور است هم تعداد گردو ها بیشتر است و هم اندازه آن ها بزرگ تر است اما در قسمت های میانی و آن جا که در پشت شاخ و برگ های دیگر پنهان بوده و دسترسی کافی به تابش مستقیم نور خورشید ندارد تعداد گردوها کمتر و در اندازه های کوچک تر هستند .

باردهی نهال گردوی تازه کاشت

از این جهت نهال گردو به گونه زود بازده و دیر بازده تقسیم می شود ؛ برخی از ارقام گردو زود بازده هستند و در همان سال اول کاشت ، به بار می نشیند مثل نهال گردو ژنوتیپ پایه رویشی برخی دیگر نهال گردوی دیربازده هستند و بعد از گذشت دو یا سه سال بالغ شده و شروع به تولید محصول می کنند .

آبیاری نهال گردوی تازه کاشت

همان گونه که پیش از این اشاره شد یک روز قبل از این که نهال گردو را بکارید حتما باید زمین و گودال هایی که از قبل حفر نموده اید آبیاری نمایید ؛ این شروع کار است پس از کاشتن نهال گردو در خاک باید طی دو نوبت عملیات آبیاری صورت پذیرد ؛ در مرحله اول به ازای هرنهال گردو مقداری بالغ بر 10 لیتر ، آبیاری نمایید و وقفه ای ایجاد کنید تا آب کاملاً به خورد زمین برود اینک در نوبت دوم خاک را کاملاً سیراب نمایید اما به شدت از غرقابی کردن اضافی زمین و نهال بپرهیزید و در صورتی که نقشه زمین به صورتی است که به هنگام بارندگی ، آب باران در آن تجمع پیدا می کند حتما برای تخلیه آن تدبیری بیندیشید در غیر این صورت شاهد از بین رفتن نهال های گردو خواهید بود .

هنگام آبیاری ، نباید طوقه نهال خیس شود ؛ برای جلوگیری از این اتفاق پیرامون طوقه را مقداری خاک ریزی نمایید تا سطح آب پایین تر از آن قرار گیرد .

در دو سال اولیه پس از کاشت نهال گردو آبیاری باید به مقدار زیاد انجام گیرد اما پس از گذشت دو سال ریشه درخت گردو به مقدار لازم رشد کرده و قوی شده و نسبت به گذشته توانی چند برابر در جذب آب و مواد معدنی از خاک پیدا می کند و می توانید تعداد دفعات آبیاری را کاهش دهید البته نباید شرایط آب و هوایی منطقه را نادیده گرفت ؛ بدیهی است در مناطقی با آب و هوای خشک ، آبیاری باید به میزان و دفعات بیشتری انجام گیرد .

نکته : درخت گردو را در ماه های سرد و به هنگام خواب زمستانه آبیاری نکنید ( از آبان تا اسفند)

هرس نمودن نهال گردو

بعد از کاشت نهال گردو حتما عملیات سرزنی را انجام دهید وگرنه درصد خشکیدگی بالا رفته چرا که سرزنی نهال گردو رشد ریشه آن  را تحریک کرده و افزایش می دهد .

نهال هایی که ارتفاع آن ها از قسمت پیوند تا رأس آن ها 80 سانتی متر است را به حالت مورب سرزنی کنید و پس از آن در ناحیه زخم شده از چسب مخصوص باغبانی استفاده نمایید .

هرس نمودن درخت گردو باید در فصول گرم سال یعنی بهار و تابستان انجام شود . به چه علت فصل گرم برای هرس نمودن درخت گردو انتخاب شده ؟ هنگامی که درخت گردو را هرس می کنید بعد از قطع کردن شاخه ها ، از مقطع آن شیره ای به بیرون نشت می کند که حاصل فشار ریشه های قدرتمند است و اگر در فصل سرد هرس شود این شیره ها منجمد شده و به درخت آسیب جدی وارد می نمایند .

از علل دیگر می توان به این مسأله اشاره کرد که رطوبتی که در قسمت برش داده شده ایجاد می شود در فصل سرد به دلیل رکود هوا و عدم جریان کافی ، می تواند باعث ایجاد بیماری و آفت برای درخت شود .

برای هرس کردن درخت گردو باید نوع و نژاد آن را در نظر گرفت و بسته به رقم آن اقدام کرد . هرس کردن عمل لازم و مفیدی است در جهت حذف شاخه های ضعیف و خشک و در عوض ایجاد فضای لازم و کافی برای رویش شاخه های جوان و قوی ، که نه تنها برای درخت گردو بلکه برای سلامت هر گیاهی لازم و ضروری است .

نگهداری از نهال گردوی تازه کاشت

جهت محافظت از نهال گردوی تازه کاشته شده در فصل زمستان از سرمای شدید و همچنین در تابستان از گرمای شدید و پیشگیری از سوختن نهال ، می توان تنه نهال گردو را از ناحیه پیوند تا قسمت فوقانی تنه با چسب مخصوص پوشانید .

از آن جا که فصل پاییز و بهار دو فصل مناسب جهت کاشت نهال گردو است و نهال تازه کاشته شده هنوز ریشه در خاک محکم نکرده است و دارای تنه نازک می باشد و در این دو فصل بادهای فصلی شدید و حتی گاهی طوفان می وزد ؛ برای پیشگیری از شکستن ، کج شدن و کج رشد کردن نهال می توانید از وسیله ای به نام قیم استفاده کنید که با جنس چوبی و فلزی در بازار موجود است . قیم را در کنار نهال در زمین فرو برده و به وسیله بند یا طناب نهال را به آن گره بزنید ؛ گره نباید محکم یا شل باشد زیرا در هر دو صورت موجب آسیب به نهال گردو می شود .

کود دهی نهال گردوی تازه کاشت

از عوامل لازم و غیر قابل اغماض در بهره برداری از گیاهان و درختان کود دهی صحیح است تا گیاه بتواند مواد معدنی و آلی مورد نیاز خود را بدست آورده و کاملاً تغذیه شود .

نهال گردو چه مقدار کود برای رشد و نمو نیاز دارد ؟ این عامل هم مانند سایر عوامل گفته شده دارای استاندارد است و کاهش یا افزایش از این حد متعادل موجب ورود خسارات زیان بار می شود ؛ در قسمت “خاک مناسب برای کاشت نهال گردو” اشاره شد که برای اطلاع از میزان املاح موجود در خاک می بایست از خاک نمونه برداری شده و مورد آزمایش قرار گیرد پس از آن می توانید کود مناسب را انتخاب کرده و مورد استفاده قرار دهید . انتخاب زمان مناسب برای کوددهی هم به اندازه انتخاب کود مناسب حائز اهمیت است . بهترین زمان برای کود دهی ، فصل بهار و پیش از شروع رشد جوانه گردو است که از نظر منطقی هم کاملاً موجه می نماید به این علت که درخت برای میوه دادن و به بار نشستن به مواد آلی و معدنی بسیار زیادی احتیاج دارد تا بتواند غذاسازی کند .

بیماری ها و آفات نهال گردو پس از کاشت

از سری آفاتی که نهال گردوی کاشته شده را تهدید می کند می توان به مگس پوست خار و کرم گردو اشاره کرد ؛ این آفات می توانند از قبل ، نهال در حال پرورش را هدف قرار دهند لذا در زمان تهیه نهال ، آن را از این جهت کاملاً بررسی کنید ؛ از آن جا که هدف برخی از افراد از کاشت نهال گردو تنها تولید میوه نیست و تجارت چوب گردو را نیز در نظر دارند ، باید دقت داشته باشید که آفات میکروبی و ویروسی وجود دارد که هدف آن ها چوب و تنه درخت است و در این قسمت درخت تکثیر می شوند .

غیر از حشرات و موجودات ریز میکروسکوپی (میکروبی و ویروسی) جانوران جونده مانند سنجاب می توانند به درخت گردو آسیب بزنند . که برای جلوگیری از آسیب احتمالی توسط سنجاب ها بهتر است تدبیری اندیشیده شود که نه به درخت آسیب وارد آید نه به موجود زنده (به عبارت عامیانه نه سیخ بسوزد و نه کباب) چرا که سنجاب ها هم جزوی از طبیعت بوده و حق زندگی دارند و مهم تر آن که ، گونه در خطر انقراض هستند و باید مراقبت های لازم و اصولی به عمل آید .

ارقام گردو

گردو هم به مانند سایر میوه ها ارقام گونه گونی دارد که آشنایی با چندی از این ارقام خالی از لطف نیست البته گردوهایی که در قطب های گردو خیز ایران کشت می شوند عموماً با نام های مختلف محلی شناخته می شوند به همین دلیل ممکن است برای دو گردو با یک رقم واحد از اسامی گوناگونی برای نام گذاری آن ها استفاده شود .

ارقام گردویی که تولید آن ها در ایران رواج بسیار دارد عبارتند از : گردوی کاغذی ،  گردوی سنگی ، گردوی ماکویی ، گردوی اقلید ، گردوی سراب ، گردوی نوک کلاغی ، گردوی ضیا آبادی ، گردوی خوانساری ، گردوی همدان ، گردوی تویسرکان و …

ارقام مرغوب گردوی ایرانی

1 – گردوی خوشه ای

2 – گردوی مراغه

3 – گردوی قزوین

4 – گردوی دماوند

5 – گردوی تویسرکان

و …

ارقام مرغوب گردوی خارجی

1 – گردوی اسرائیلی

2 – گردوی چندلر

3 – گردوی پورتوریکویی

4 – گردوی ژنوتیپ

5 – گردوی فرنور

6 – گردوی کانادایی

و …

خواص گردو

گردو خواص مختلفی دارد و دارای مقادیر بالایی از انواع ویتامین و مواد معدنی می باشد  ؛ این محصول حاوی پروتئین ، کلسیم ، آهن ، ویتامین A ، ویتامین های گروه B و … است و علاوه بر آن خواص دارویی و درمانی هم دارد به همین منظور اغلب افراد مغز گردو را در رژیم غذایی روزانه خود قرار داده و از آن بهره بسیار می برند .

مصارف گردو

درخت گردو مصارف مختلف و متفاوتی دارد و از آن دسته درختانی است که نه تنها از میوه بلکه از پوست و چوب آن نیز می توان بهره فراوان برد . همان طور که می دانید چوب گردو در حرفه نجاری و در کل ساخت وسایل چوبی ، صنعت درب سازی و … مرغوبیت منحصر به فردی دارد که آن را در بین آحاد مردم محبوب و پرطرفدار کرده است دلیل این امر مقاومت و استحکام چوب این درخت است .

آیا می دانستید که در عصاره برگ گردو ترکیباتی موجود می باشد که دارای خاصیت میکروب زدایی و باکتری زدایی است ؟ پس برگ درخت گردو نیز برای انسان با ارزش بوده و بسیار کاربرد دارد .

در سال های نه چندان دور افراد از پوست درخت گردو و پوست سبز گردو که پوست سخت را پوشش می دهد ، برای تمیز کردن دندان ها و ضدعفونی کردن دهان استفاده می کردند به این ترتیب که کمی از پوست نرم درخت را درون دهان گذاشته می جوند تا کمی خیس بخورد و سپس آن را به دندان ها می سایند و به این ترتیب جرم دندان ها گرفته می شد.

همچنین زنان روستایی برای رنگ کردن لبان خود و به اصطلاح به عنوان رژلب از پوست درخت گردو استفاده می کردند ؛ این شیوه هنوز در برخی از روستاها نیز رواج دارد .

میوه درخت گردو زمانی که تازه رسیده هم به صورت خام و تازه قابل خوردن است و هم در صنعت آجیل و خشکبار پرمصرف است . از مغز گردو می توان برای طبخ غذاهای لذیذ استفاده کرد همچنین کاربرد مغز گردو را در صنعت قنادی نباید از نظر دور داشت .

روغن گردو خواص دارویی بسیاری داشته و برای پوست و مو مفید است و از عصاره آن در تولید لوازم بهداشتی از جمله شامپو و صابون استفاده می شود .

امید است که مقاله فوق برای افزایش سطح اطلاعات عمومی و تخصصی شما در زمینه کاشت نهال گردو ، مفید و مژثر واقع گردد .

برای خرید نهال گردو و خرید نهال گردو پایه رویشی و خرید نهال گردو زودبازده و مشاهده ارقام نهال گردو و خرید نهال گردو مقاوم به سرما و خرید نهال گردو پربار و خرید نهال گردو گرمسیری و خرید نهال گردو سردسیری و خرید نهال گردو خوشه ای و خرید نهال گردو دیرگل و خرید نهال گردو گلدانی به صفهه ارقام نهال گردو مراجعه نمائید .